4 mei: Sjabbat sjalom

Sjabbat Sjalom

“Een Psalm, een lied op de sabbatdag.

Het is goed om de HEERE te loven

Om voor Uw naam psalmen te zingen, O allerhoogste.”

Psalm 92

Op de morgen van sjabbat gaan we in groepen uiteen naar vier verschillende gemeenten van Joden die Jezus als Messias belijden.  

De vier gemeenten bleken heel verschillend: in de ene gemeente wordt uit het Joodse gebedenboek gelezen , in de andere lijkt de liturgie meer op die van een gemeente van christenen uit de volken: met soms liederen die een voor ons bekende melodie hebben. De preek is in de meeste gemeenten wat meer een dialoog: er worden vragen gesteld aan de prediker, die hij beantwoordt. Vaak is het een levendige boel: herkenbaar van de dienst die we op vrijdagavond in de synagoge meemaakten. Mensen lopen in en uit, water wordt rondgebracht tijdens de preek, baby’s vertroeteld. In alle gemeenten die wij bezoeken is het Hebreeuws de voertaal met  vertaling in het Engels of in één gemeente zelfs in het Nederlands.

De gemeente die wij bezoeken leest uit een Torahrol. Mooi om te zien met hoeveel  vreugde en tegelijk eerbied de Torah wordt begroet en rond gedragen: de Torah is niet een last, maar een voorrecht voor het volk van God: een pad ten leven.

Ons groepje komt te laat aan voor de dienst, omdat de gemeente verhuisd blijkt te zijn naar een andere locatie en de bovenzaal (op de vijfde verdieping) is al overvol: er zijn veel gasten: uit Tsjechië, de Verenigde Staten , Duitsland en Nederland dus. Na eerst een kwartiertje op de gang meegezongen te hebben (of geneuried omdat het Hebreeuws toch wel een beetje te snel gaat om helemaal te volgen) , krijgen we toch een plaatsje: er zijn stoelen bijgezet. We zingen psalmen uit het joodse gebedenboek. Dan volgt de lezing uit de Torah: Leviticus 26, uit de profeten Jeremia 16 en 17 en uit het Nieuwe Testament 2 Corinthe 6. Ook hier spreekt eerbied weer een grote eerbied voor het Woord van God. Dan de preek die de gelezen gedeelten aan elkaar verbindt. Helaas kan ik van de preek niet veel volgen omdat mijn Ivriet toch wel wat magertjes is en we te ver van de vertaler zitten. Na de preek wordt de Torahrol weer met veel eerbied opgerold en weggeborgen en wordt op dezelfde tafel brood en wijn gezet en  samen het Avondmaal gevierd: eerst de wijn en dan het brood met zout erover: de volgorde van het sabbatsmaal . Ook de kinderen doen mee.

Na de dienst is er nog koffie drinken met koekjes en we eten vrolijk van het overgebleven avondmaalsbrood. We lopen terug naar Independence Park en ontmoeten de andere groepen daar.

 Eén groep kon de kerk waar zij naar toe zouden gaan , de Christ Church, helaas niet bereiken: het was stille zaterdag voor de (Oosters) orthodoxe kerken: dat wordt gevierd met het brengen van het vuur uit de Heilige Grafkerk, die binnen de oude stad ligt. Dat vuur wordt doorgegeven door de pelgrims in de straten met kaarsen. De Christ Church ligt ook in de oude stad, dichtbij de Jaffapoort  Alleen Oosters orthodoxe pelgrims  met een speciaal bandje van de patriarch konden de stad in en CHEdocenten bleken daarop geen uitzondering te zijn.

’s Middags is er een groep naar de Dode Zee gereden om daar te zwemmen of van een modderbad te genieten. Daarvan moet ik de lezer het ooggetuigeverslag onthouden, omdat wij een meer orthodoxe invulling aan de sjabbat hebben gegeven: een wandeling door de rabbijnse wijk M’ea Sje’arim. Daar is alle autoverkeer verboden en konden de kinderen dus lustig met stepjes en driewielers de straten doorsjezen. Alle kinderen heel degelijk gekleed in zwart en wit: de meisjes met lange mouwen en kousen aan en de jongens in lange broek en overhemd. Een andere plek om te spelen dan de straat heb ik  ook niet gezien. De armoede in deze wijk komt op je af: grote gezinnen , waarvan de vader niet werkt omdat hij in de Talmud studeert. Afval op straat en overal grote aanplakborden met affiches, veel ook om ons te manen toch vooral met gepaste kleding deze wijk in te gaan.  Aan de muur kistjes waarin je iets kan geven: dat is geen aalmoes maar een daad van gerechtigheid: tsedaqa: herstel van de verhoudingen zoals God die bedoeld had.

We bezoeken ook nog een Ethiopisch Orthodoxe Kerk waar vrouwen op stille zaterdag de dodenwake houden: helemaal in het wit gekleed wachten zij zittend of liggend op de vloer van de kerk op het eerste morgenlicht van Paasmorgen  en de opstanding van Christus. De mannen zitten in een apart gedeelte van de kerk.

’s Avonds legt Seth Chaim ben Chaim, directeur van een Messiaans studiecentrum in Jeruzalem de situatie van Messiabelijdende Joden in Israël uit en bomen (vooral) de theologen daarover nog tot in de kleine uurtjes door op het dak van het klooster.