5 mei

Vanmorgen gingen we naar Yad waShem  (' Een naam en een plaats'  Jesaja 56:5). Het bevat een archief, een onderzoekinstituut en een museum. Bovenal is het een herdenkingsmonument dat is opgericht om de ruim zes miljoen Joden te gedenken die vermoord zijn tijdens de Holocaust. Het museum bestaat uit een route die zigzaggend loopt langs foto's en voorwerpen van mannen, vrouwen en kinderen, die uit hun dagelijks leven zijn gehaald om  te worden afgevoerd naar vernietigingskampen. Andere foto's  tonen de  uitgemergelde lichamen van Joden in hun strijd om de gruwelen te overleven.
Op beeldschermen vertellen overlevenden hun aangrijpende verhalen over hoe zij overleefden. Om na de oorlog te ontdekken dat ze de rest van hun familie op aarde niet meer zouden terugzien. Of om uiteindelijk enkele familieleden terug te vinden. Verbijsterend. De route voert naar de Hall of Remembrance, waar de namen te lezen zijn van  21 concentratiekampen.  En de namen van overledenen. Hun biografische gegevens brengt hen dichtbij het leven van ons allemaal.  Middenin deze hal staat een  urn met as uit de verbrandingsovens waarboven  een eeuwige vlam brandt.
  
Heel indrukwekkend is het Children Memorial. Een  gang loopt over in  een donkere ruimte waar een kaars brandt, die overal wordt weerspiegeld. Hierdoor lijkt de hele ruimte gevuld met kaarsjes. En terwijl je hiernaar kijkt worden de namen opgelezen van al deze kinderen, die in hun prille bestaan uit het leven zijn gerukt, enkel vanwege hun Joodse identiteit. Niet te bevatten.

Bij het verlaten van de plaats valt mijn oog op een speldje dat de boodschap van Yad WaShem symboliseert: prikkeldraad waaruit twee takjes groeien: remembering the past, shaping the future.

Hierop aansluitend gaan we naar Beth Bart, waar we verwelkomd worden door Marcelle Zion. Zij leidt het werk van Elah, een organisatie die holocaustoverlevenden begeleidt. Tijdens een heerlijke lunch spreken we met overlevenden en horen we hun aangrijpende verhalen. Ze spreken over wonderen en gruwelen, over volharding en over moed. Pas vele jaren na de oorlog zijn deze verhalen verteld. Een aantal hiervan is opgetekend in het boekje dat we ontvangen, getiteld ' Uitkijken naar woensdag', refererend aan de woensdagochtenden waarop  men de levensverhalen met elkaar deelt. Diep onder de indruk verlaten we hen en gaan we terug naar het klooster waar we om 18.00 uur genieten van de bijbellezing van de Nederlandse rabbijn Uriel Keesing. Tenslotte besluit Eitan Cooper deze dag met Joodse liedjes. Hierna breekt  de nacht aan en geven we  ons volle hoofd en hart rust.